3 turtips i Oppstryn - naturens indrefilèt

Fjella og naturformasjonane i Oppstryn i Stryn kommune i Nordfjord er så fine at området er blitt kalla "NOREG PÅ HØGKANT", med direkte referanse til at bileta må takast med kameraet på "høgkant", nettopp for å greie fange dei høge fjella her oppe til minnebrikka.  

Her har du sjansen til å bli med på tre slike turar med Oppstryn som naturleg midtpunkt.  Felles for alle tre turane er at dei er lett tilgjengelege, er innom vakre stølar/DNT-hytter, idylliske fjelldalar der dyrehald og intensiv beiting har gjort dei til det dei er, og stiar som er resultat av utruleg ingeniørkunst. Og heile tida er du omkransa av dei mest storslagne fjella Vestlandet har å by på, som ligg der og speglar seg i vatna og elvar som renn nedover. 

I dette blogg-innlegget tek vi deg med attende til fjellgarden Segestad og den 10 km lange dalen som går vidare innover frå Segestad - Glomsdalen, som vi tok i fjor haust 

Les også blogginnlegga frå to andre turar like i same området:

Oppstryn (2): Skjerdingdalssetra - Jøl bru, om Glera

Oppstryn (3): Under brefall og stupbratte fjell på Vetledalsseter og Infimus

FJELL PÅ REKKJE OG RAD: Storskredfjellet (1814 moh) til høgre - og Stryneskåla (1848 moh) bakerst i dalen til venstre

Sørsida av Oppstrynsvatnet - sett frå Sigdestad: Stryneskåla bak i dalen til høgre. Kampen til venstre

ERDAL og inn Erdalen. Hjellehyrna (1368 moh) heilt til venstre.

Dagens turmål ligg ved Hjelle i Oppstryn: Fjellgarden Segestad - og den 10 km lange stølsdalen Glomsdalen

Fjellgarden Segestad:

Fakta: Segestad/Sigdestad er særs særprega og storslått plassert der den ligg høgt og fritt på ein framskoten rygg ved inngangen til Glomsdalen, oppe i nordsida like ved Hjelle og Oppstrynsvatnet. Gardstunet  ligg på 315 m.o.h. og gjev eit fantastisk utsyn ned i Hjelledalen, til Erdalen, Strandsida og dei kjende fjella ikring. Namnet Sigdestad er eit namn frå vikingtida, gjerne frå år 800 -1000 e.Kr. Historisk museum i Bergen hadde i 1985 arkeologiske undersøkjingar i Glomsdalen, der dei fann fleire spennande tufter, heilt tilbake til 1500 -500 før Kristus. Som nabo, kring 1 kilometer lenger vest, finn vi den kjende frukt- og fotballbygda Flo. Men trass i liten avstand mellom desse bygdene, gjer dei bratte fjella det nesten uframkomeleg mellom dei to stadane, og ein skal vere lokalkjent for å vite kvar det er mogeleg å gå.

For å kome til Segestad må du først reise til Hjelle. Derfrå går det ein 3 kilometer lang gardsveg, bilveg, forbi Hjelle skule til garden Glomnes. Her parkerer du ved ein tillaga parkeringsplass nede ved Oppstrynsvatnet. Følg så vegen vidare vestover 200 meter til, før du tar opp merka sti til høgre. Her byrjar stien opp til Sigdestad. Stien til Sigdestad, snirklar seg opp fjellsida ved sida av den mektige Glomnesfossen. 

FJELLGARDEN SEGESTAD: Dèr,  på pynten midt oppe i den solrike lia på biletet, ligg Segestad.
Ein småtur i seg sjølv - men som for meg var første delmål på ein lengre fjelltur inn i stølsdalen bak garden.

Frå Glomnes ser du opp mot Segestad (til venstre i biletet) og inn Glomsdalen

Fint tillaga sti opp lia mot Segstad.

Halvvegs oppe mot Segestad berre aukar utsikta - her i austleg retning mot Erdal og Erdalen

Du går opp til fjellgarden Segestad på 1/2 - 1 time. Her er det obligatorisk å ta seg første pause og nyyyyte fjellpanoramaet i 180 grader: aust, sør, og vest for Oppstrynsvatnet

Fjell innst i Erdalen

Snart oppe på Segestad.

Utsikt vestover i retning fotballbygda Flo
på nordsida av Oppstrynsvatnet

Majestetisk utsik til fjella i sjåretning austover i Erdalen

Sigdestad som gard og tidlegare buplass er vel verdt å sjå nærare på: Garden er ein gamal kulturskatt og er eit prov på slit og strev, og at folk busette seg og levde av jorda på dei mest krunglete stader her på Vestlandet. Garden har eiga taubane.

Sigdestad har fått sett den gamle taubana i stand gjennom gåvepakke
frå ein bank

Fint å lute seg over grinda på Sigdestad...

Fjellgarden Sigdestad (315 moh) med løe, hovudhus, taubanehus og uthus.
Fint stuva tre.  Erdal i bakgrunnen, Hjelle inn til venstre i biletet

Like bak husa på Sigdestad, i retning trea på biletet, startar stien vidare inn Glomsdalen.... og dit gjekk eg....


Glomsdalen - lang, men med passe stigning

Glomsdalen er ein 10 km lang dal som strekkjer seg frå Sigdestad (315 moh) og inn dalen like til Møre og Romsdal grense. Glomsdalen er omgjeve av fjell som strekkjer seg opp mot 1800 moh.  Varierer mellom u-dal innst ved stølen Stol - endepunktet for turen min -  og meir typisk v-dal nærare Glomnes. 

Glomsdalen husar ikkje mindre enn 4 setrar, Glomnessætra fremst , så Nos (Bolstadsætra), Midtstølen og lengst nord i dalen - Stol. 

Glomnersetra - første setra du ser på veg inn Glomsdalen. 
Setra ligg på andre sida av elva Glomsdøla som du passerer over på ei god bru på veg innetter dalen. På andre sida av brua kan du gå attende på andre sida av Glomsdøla og ned att til Glomnes, og slik få ein fin rundtur siste stykket på returen. Men først må vi vidare innetter dalbotnen i Glomsdalen...

Glomnessetra ligg på andre sidan av elva inn dalen frå Sigdestad,
men som eg passerte direkte på returen, ved å gå ta ein annan
retur siste stykket attende (jf seinare)

Kring 1,6 km nord for Sigdestad innetter Glomsdalen, kjem du til ei bru.

Du går over brua, og fortset innetter dalen, eller kan returnere direkte

 til Glomnes ved å ta stien til høgre her om du ynskjer ein kortare tur.

Glomsdalen har fine fjellsider, og skogsvegetasjonen avtar etter kvart som du kjem innetter
dalen og høgdemeterane aukar.  Utsyn sørover att mot Sigdestad.

Nos (Bolstadsætra) er den 2. setra du ser, men på andre sida av elva i høve til der stien går:

Nos - mest murrestar att etter staslege steinbygningar.
Stolhyrna i bakgrunnen

Like etter stølen NOS, dreiar dalen nordvestover. Bjørkeskogen er nesten heilt vekke i dalbotnen

Eg hjalp ein sauesankar eg møtte nede ved bilvegen etter turen med å lokalisere
 kvar sauene hans gjekk,  ved å zoome inn på øyremerka til sauene.
Slik sparte mannen seg ein sauesankar-tur på 10 km, kvar veg!

Vèl 1 km forbi NOS kjem stien opp på ei nydeleg flate i dalbotnen - og ein heilt ny, og open dal opnar seg. Her er det godt å rusle, du, og berre ta naturen inn over seg... 

Så kjem den 3 stølen på turen til synes - Midtstol/Midtstøylen.Dette er stølen til Hjelle - og her står det berre 1 bygning i dag. Her er skredfarleg, så stølshuset har fått bygd ein steinplog for gavlen av bygningen for å kløyve eventuelle snøras (sjå collage, nedanfor).

Ser du stølshuset til Hjelle på Midtstol???

Midtstol har fått steinplog for endegavlen å knuse snøras om vintrane - og slik verne selet

Endemålet for min tur - og siste stølen inst i Glomsdalen, er STOL (på kring 700 moh). Då har eg gått kring 10 km frå startpunktet.

Stol (700 moh) ligg vakkert til på ein morenerygg.
 Her er det mange sel - nye og eldre.

Stølen STOL - med nye og eldre stølshus.  Eit av stølshusa her har namnet "Fjellro"; det oppsummerer også turgåar Steffen si oppleving av denne fantastiske dalen.

Sandskarhyrna (1690 moh) vaktar stølen Stol på austsida.
Nysnøen vitnar om tida som er i emning - og som dessutan
gjev dei fine haustfargane!

Eg såg med eitt på klokka... den vitna om at eg hadde hatt mange fotostopp og kosa meg mykje i løpet av dagen - som jo var planen - så no var det å gasse opp litt på returen same veg. Men når ein går attende same vegen som ein kom, dukkar det alltid opp naturovringar som ein ikkje såg når ein gjekk innetter: 

Den einaugde Nordfjordingen, som eg kallar han - anno 2013: Ser du menneskehovudet innhogd i fjellet Legdekulen, opp for Segestad? 

Fjellet Legdekulen til høgre.
Storskredfjellet (1742 moh) bakarst til høgre - og Stryneskåla (1848 moh) - men båe to likevel på sørsida av Oppstrynsvatnet

Nærbilete av den einaugde steinkaren

Glomnessetra:
Brua eg gjekk over på veg innetter Glomsdalen frå Segestad - den går eg ikkje over på returen, men held i staden stien rett frametter dalen langs same sida av elva: Då passerer eg Glomnessetra. Her er det 2 bygningar i dag

Vèl attende til bilvegen frå ein framifrå turdag, då då då lukta eg med eitt god middagslukt.... Kunne det vere frå middagsbordet til Hjelle Hotell, berre nokre hundrede meter lenger borte i vegen???? JEPP! Eg tok like godt å reiv i ein tre-retters middag på hotellet som avslutning. Det paradoksale var likevel at eg hadde mest like fin utsikt til fjella, også frå matbordet på dette ærverdige trehotellet!

Vel blåst fjelldag - og vel bekomme!